5. Ders – Prof. Dr. Hasan Yücel BAŞDEMİR | Günümüz Siyasi İdeolojileri: Faşizm, Milliyetçilik, İslamcılık

 

Geleceğin Akademisyenlerini Arıyoruz Projesi Ders Raporu

 

Tarih ve Saat  19/03/2022 Cumartesi 10:00
DersGünümüz Düşünce Akımları
HocaHasan Yücel Başdemir
KonuFaşizm, Milliyetçilik, İslamcılık
Dersin SorumlusuFatma Zehra Selvi
Ders Katılımı16 öğrenci 

Derse koordinasyon ekibinden Hayrunnisa Akgün, Fatma Zehra Selvi, Betül Kalender, Cüneyt Yaşar katıldı.

Dersin ÖzetiDersin ilk bölümünde öncelikle faşizm ve milliyetçilik akımları karşılaştırmalı bir şekilde ele alındı.

Faşizmin temel özelliği militarist olmasıdır. Faşizmin temel kavramları; tek düşünce, şiddet, mücadele, lider kültü.

Milliyetçilikte lider kültü faşizme nazaran zayıftır. Faşist düzenlerde tek bir parti vardır. Totaliter bir rejim vardır. Piyasa ve rekabet sistemi yoktur. Faşizm ve sosyalizmin politik tutumları yakın olsa da birbirlerine karşıdırlar.

Milliyetçilikte ise siyasi organizasyonun sürdürülmesi etnik aidiyete bağlıdır. Her millet bir bütündür. Milleti birbirine bağlayan kan bağı, dil vs en temel unsurlardır. Milliyetçilik sosyolojik milliyetçilik ve siyasal milliyetçilik olarak ikiye ayrılır. Milliyetçilikte yayılmacı bir tutum gözlenmezken faşizmin en temel özelliği yayılmacı olmasıdır.

Faşizmin ve milliyetçiliğin entelektüel temelleri, düşünsel altyapısı zayıftır. 

Dersin ikinci kısmında İslamcılıktan bahsedildi.

İslamcılığın ilk teorik temellerini atanlar Jön türklerdir. O dönemde entelektüeller ve Abdülhamid arasında bir çekişme vardır. Entelektüellerin sarayla anlaşamadığını görüyoruz. 

Kırım savaşı sonunda Osmanlı birliğinin mümkün olmadığı anlaşılıyor. İttihad-ı İslam’a yöneliniyor. O dönemde yaşayan İslamcıların dini herhangi bir referansta bulunmadıklarını görüyoruz. İslamcıların amacı yıkılmakta olan imparatorluğun kurtarılmasıdır. 

İslamcılığın temel unsurları: Hilafet, şura, tasavvuf karşıtlığı, İslam’ı hurafelerden kurtarmak. İslam’ın yanlış yorumlanmasının geri kalma sebebi olduğunu dşündükleri için İslam’ın yeniden yorumlanması gerektiğini düşünürler. 

İslamcılık genel olarak Rus ve Avrupa yayılmacılığına karşı bir harekettir.

İslamcılık organize bir harekettir.

Sırat-ı Mustakim dergisi İslamcılık için önemli bir dergidir. 

İslamcılık organizayonunun dağılmasına sebep olan olaylar 1917 Bolşevik Devrimi ve saltanatın kaldırılması

Bolşevik devrimiyle beraber İslam coğrafyasının üzerine demir perde örtülüyor.

İslamcılarla ilgili önemli ve bilinmesi gereken bir diğer husus da ikinci nesil İslamcılar ve ilk İslamcılar arasında bir benzerlik bulunmadığıdır.

Derste Bahsi Geçen Kitaplar
Ön Okuma MetinleriHasan Yücel Başdemir, İslamcılık
İleri Okuma metinleri

 

Scroll to Top