Necip TOSUN | Edebiyat Metni Üretmek

Ders Zoom üzerinden çevrimiçi yayın şeklinde işlendi. 

Ders iki oturum şeklinde işlendi. 

Proje koordinatörü Abdullah Yasir Can’ın açılış konuşmasıyla başlandı. 

Dersin genelinde edebiyat metninin üretim süreci ve detaylarından bahsedildi. Devamında edebiyat eleştirisinin nasıl olabileceğine yer verildi. Kriterlerinden ve edebiyat metni olmayan bir metinin nasıl edebiyat metni haline getirileceğinden bahsedildi.

Hoca kendi yazarlık tecrübesi ışığında edebiyat metninin oluşum sürecinden bahsetti.

Benim edebiyat hayatım öykü yazmak ve öykü, edebiyat üzerine kuramsal, inceleme kitapları yazmak. Bu iki damar üzerine ilerleyen hayatımın tecrübi kısımlarını bu derste size aktarmaya çalışacağım.

Yazı hayatına günlük yazarak başladım. Bunlar içerisinde okuduğum kitaplar ve yazarları hakkındaki görüşlerim de vardı. Okurken yazan bir süreci birlikte ilerletmiş oldum. 

İlk yazarlık tecrübem çalıştığım dergiyi takibim, oraya gelen yazarların anlattıkları, birbiriyle konuştuğu her şeyi yazmakla oldu. Bu kişilerden ne okumam gerektiğini öğreniyordum. Türkçe sözlük okumayı ve önemini onlarla kazandım. Bir metnin oluşturulması için dili iyi bilmek, iyi bilirken iyi de kullanabiliyor olmak önemlidir. Birbirini tekrarlayan kelimeler yerine zengin bir dağarcıkla yazılan bir metin kendini diğerlerinden ayıracaktır. 

Bu günkü ana başlığımızı oluşturan edebi metnin yazımında iki şeyin önemli olduğunu gördüm. Bir tanesi edebiyat mahfillerinde, yazarlar etrafında bulunmak, ikinci olarak da yazım aşamasında yanınızda bir sözlük ve yazım kılavuzu bulundurmak. Ben bu yazarlardan metnin ne kadar çok düzeltmeden geçtiğini ve dil açısından yapılan incelemelerin teferruatını gördüm. Bunlar metnin oluşumundaki en önemli kriterler. 

Bir inceleme kitabının arka planının sağlam bir bilgi zeminine ihtiyaç vardır. İçi boş ve sığ eleştiriler sadece laf kalabalığı olarak kalır. Bunları metne aktarabiliyor olmakta tabi dil becerinizi gösterir.

Metin oluşumda en çok tartıştığımız konulardan birisi ilhamdır. Aslında bir metin yazmadan önceki hazırbulunuşluluğumuz, birikimimiz ve tecrübelerimiz bu ilhamı açığa çıkaracaktır. 

Sezai Karakoç’un Hızır’la Kırk Saat kitabından örnekler verildi. 

Edebiyat metni okumanın öneminden ve bunun hayat içerisindeki konumundan bahsedildi. 

Edebiyat metni bir televizyon ve gazete metinleriyle karşılaştırılamaz, edebiyat sizi bulunduğunuz yerden başka bir yere götürür. Yazmak da böyle olmalıdır. 

Dersin ikinci oturumunda edebiyat metinlerinin bireyin ve toplumun varlığını sürdürmesindeki rolünden bahsedildi. 

Bu önem ışığında “edebiyat metinleri nasıl değerlendirilir” konusu üzerine yoğunlaşıldı.