Anadolu İlahiyat Akademisi
Geleceğin Akademisyenlerini Arıyor Projesi
İlahiyat Bilimlerinde Yöntem Ders Raporu
2. ve 3. Sınıflar
| Tarih: | 04 Mart 2023 Cumartesi, 18.00 |
| Ders: | Fıkıh İlminde Yöntem |
| Hoca: | Prof. Dr. Abdurrahim KOZALI |
| İşleniş: | Yüz Yüze ve Online |
| Özet: | Fıkıh usulünün geldiği nokta, fıkıh usulü gelişmeye müsait bir disiplin midir, gelişmesi gerekir mi? Soruları çerçevesinde bir giriş yapılmıştır. Bunun ardından Nesefi, Molla Hüsrev, Şatibi ve Gazzali gibi fıkıh alanında eserleri klasik olarak okutulmuş ve hali hazırda günümüzde de okutulmaya devam eden kişilerden bahsedilmiştir. Fıkıh usulünün Batı’daki karşılığının hukuk metodolojisi olduğuna değinilmiştir. Çağdaş fıkıh usulü kitapları mezhepler üstüdür. Usulden bahsedebilmemiz için öncelikle mezhebin olması gerekir biri olmazsa bir diğerinden bahsedemeyiz, birbirlerini tamamlar niteliklere sahiptirler. Fıkıh usulünün işlevi anlamında mezheplerin kurucu imamlarının zihniyetlerinin çözümlenmesinin faydası olacaktır. Kurucu imamların hukuk felsefesini anlamının zihniyet çözümlemesinde bize katkısı büyüktür. Kurucu imamların içtihat fikrinden yola çıkarak üzerine bir şeyler koymak ancak onların zihniyetlerini anlamaya çalışarak olur. Bununla beraber meleke oluşması ve onun analizi de fıkıh usulünde önemli bir yere sahiptir. İlim anlamında fıkıh ve fıkhın bilime dönüşmesi tabiun ve tebu’t-tabiin dönemidir. Bununla beraber bir olgu ve bilim olarak bilinmesi arasında 100 yıl vardır. Geleneksel fıkıh usulünün bir alternatifi üretilememiştir o nedenle biz fıkıh usulünü kendimize elverişli hale getirmeliyiz. İlim geleneğimizde yer alan disiplin, kurum ve kavramları doğru kavramak gerekir; mesela ben istihsandan ne anlıyorum değil onu kendi bağlamında idrak etmek ardından sorgulamak gerekir, bunu yapabilmek için de araziye inmek, işi mutfağında öğrenmek yani klasik eserleri okumak gerekir. Sorgulamayı ihmal etmemek gerekir. Bununla birlikte geleneksel disiplinlerin çağdaş izdüşümlerini bulmanın da bize faydası olacaktır. Diyalektiği tekrar çalışır hale getirmemiz gerekiyor. Batı’nın yapmış olduğu gibi sorunun içine girebilmek sadece fıkıh usulünde değil birçok alanda bize fayda sağlayacaktır. |
| Ön Okuma Metni: | ? |
| Bahsi Geçen Eserler: | Doğu’dan Batı’ya- Annemarie Schımmel Gazali’nin Felsefi Kelamı-Frank Grıffel |