Prof. Dr. Mehmet Akif KOÇ | Tefsir İlminde Temel Kavramları ve Anlaşılma Biçimleri

Derse tefsir kavramının serencamından bahsedilerek başlandı. 

Tefsir kavramı “anlaşılamayan bir metni anlaşılır hale getirme çabası” olarak tanımlandı.Tefsirin, Peygamber efendimizin vefatından şimdiye kadarki zaman içerisindeki evrilişinden bahsedildi. 

Tefsir literatüründe sahabenin yeri ve önemine değinildi. Onlar süreç içerisinde peygamber vasıtasıyla ihtiyaç duymadıkları için tefsir yapmaya gerek görmemişlerdir. Günümüzdeki tefsir literatürü ve rivayet malzemesi olarak %90’ı günümüze ulaşmıştır. 

Modern bilimle tefsir yapmaya çalışılırsa yeni anlamlar türetilir. Bu da sahabe ve sonrasında gelen alimlerin Kur’an’ı anlamadığı ya da yanlış anladığı sonucunu ortaya çıkarır. Bu sonuç isabetsiz olur. 

Evrensel olarak Kur’an’a tarihsel ve ilkesel yaklaşımlara değinildi.

Tefsir ve tevil kavramları üzerinde duruldu. İlk üç asırda iki faaliyeti birbirinden ayıran yanları olmamıştır. Tefsir ve tevil ayrımının bilimsel olarak ilk ayrımını Ebu Mansur Maturidi’de görürüz. 

Anlama ve anlaşılma sorununa değinildi. Kur’an’ı anlama biçimleri Taberi ve Fahreddin er-Razi olarak ikiye ayrılabilir. Günümüz İslam dünyasında çoğunlukla Razi bakış açısı hakimdir. Kur’an’ın her şeyin bilgisini içerdiği anlayışı yanlıştır. Altı yüz sayfalık bir metin nasıl her şeyi kapsayabilir? Bu bakış açısı Razici anlayışı yansıtır. 

Öyleyse Kur’an’ı tarihe hapsetmiş olmaz mıyız? Kur’an bugüne nasıl tetabuk ettirilir? Sahabenin ve tabiinin anladığı Kur’an’, bugüne çözümleri nasıl getirir? 

Ön okuma metni olan “Kur’an İlimleri ve Tefsir Tarihi”  kitabı 47. sayfadan hocamızın yaptığı bir tefsir denemesi örneğiyle ders bitirildi.

Hac suresi 73. ve 74.’ncü ayetler Allahu Teala, o zamanlarda insanın bildiği en küçük canlı olan sinek karşısındaki azciyet hatılatılarak ona ders verilmekteir. Buradan hareketle korona virüs kadar küçük bir virüsün de Hac suresinde bahsi geçen ayetteki sinek örneğine benzetilebilir.  Öncelikle Covid-19’un tedavisi Kur’an’da mevcut değildir. Hakkında ayet bulunmadığı halde Kur’an’da bulunduğuna dair bir ibare olduğunu söylemek akılla çelişir. Ancak kainatta cereyan eden olaylardan ders çıkarmamı tavsiye eden değil, emreden bir dinin müntesibi olarak koronavirüs sürecindeki olanlar karşısında mutlak varlığa daha güçlü bağlanarak kudreti karşısında saygıyla eğilmek ve istikamette ısrar etmek gereklidir.