26.07.2022
Anadolu İlahiyat Akademisi
Geleceğin Akademisyenlerini Arıyor
İslam Düşüncesini Normatif Anlama Dersi Raporu
Tuncer Namlı
Ön Okuma Metni: Hocanın gelememe durumundan dolayı programda değişiklik yapıldığı için ön okuma metni yok.
Dersin süresi: 4 saat (2 oturum olarak işlendi.)
Ders mevcudu:
Normatif anlama ne demek tanımı yapılıp farklı mezheplerle ilgili görüşlerden ve birtakım detaylardan bahsedilmiştir. ‘Hikmet nedir?’ sorusu üzerinde durularak önemine vurgu yapılmıştır. Şatibi, Tufi, Gazali, Amidi gibi önemli isimlerden ve yaptıkları çalışmalardan bahsedilmiştir. Evrensel hukuk savunucuları olan Çiçero, Farabi ve Şatibi’nin adı sıkça geçirilmiş ve normatif anlama konusunda ki önemlerinden bahsedilmiştir. Maslahat-ı Mürsele kelimesinin tanımı yapılmıştır.
Normatif anlama, İslam usulünü anlamaktır. Tabii hukuk anlayışını 12.yya kadar ortadan kaldıran kilisedir. Tabii hukukçuların iki temel ilkesi vardır: 1) Adalet 2)Hak. Kısas kelimesinin ‘öldürme’ diye bir anlamı yoktur, şaaz bir anlamdadır; denklik, eşitlik demektir. Şafiiliğin temel bakışına göre nas yoksa maslahat yoktur. Ebu Hanife’ye göre peygamberlerin getirdiği din ortaktır ama hepsinin şeriatı farklıdır. (Şeriat: 1)yasama 2)dinin bütünü) Hanefi akılcılık ve Maturidi akılcılık, Mutezile dışlanıyor gibi görülerek dışlanmıştır. İllet bahsi altında hikmet dışlanırken, hikmet bahsi altında illet tekrar çağırılmıştır. Gazali, maslahatı mürseleyi 5.delil olarak kabul etmenin din vaz etmek olduğunu söylerken istishan içinse 5.delil olması gerektiğini savunur. Yerel örfler değişebilir ama umumi örfler ilke demektir, değişmez. Stoacıların takip ettiği isimler: 1) Zenon 2) Sokrates 3) Aristo